۱. اولین انتخاب

مجسمهٔ اولین رئیس‌جمهور آمریکا، جورج واشنگتن، وال‌استریت، نیویورک

باز‌گردیم به ابتدای انتخابات در تاریخ آمریکا و اولین‌باری که رئیس‌جمهور با به دست آوردن همهٔ آرا انتخاب شد.

آمریکا تازه از بریتانیا جدا و کشوری مستقل شده بود.

در سال ۱۷۸۸ وقتی موعد اولین انتخابات رسید، این کشور فقط سیزده ایالت داشت اما فقط ده ایالت حق داشتند در انتخابات شرکت کنند چون تشکیل ایالت‌های کارولینای شمالی و رودآیلند هنوز در قانون اساسی تایید نشده بود و نیویورک به موقع برای انتخابات اقدام نکرده بود.

از این ده ایالت، فقط شش ایالت به مردم اجازهٔ رأی دادند آن هم فقط به مردان سفید‌پوست. چهار ایالت دیگر تصمیم را به قانون‌گذاران ایالتی واگذار کردند.

هیچ رقابت و مبارزهٔ انتخاباتی‌ای در کار نبود، همه در مورد برندهٔ قطعی، جورج واشنگتن، متحد و هم‌‌رأی بودند.

جورج واشنگتن پس از رهبری نبردهای استقلال از بریتانیا، تقریبا بازنشسته شده بود اما از او خواسته شده بود به صحنه‌ٔ سیاست برگردد، او بهترین و هیجان‌انگیز‌ترین انتخاب در طیف سیاسی آن زمان بود.

در این انتخابات از کالج الکترال (مجمع گزینندگان) استفاده شد. برای انتخاب رئیس‌جمهور به هر ایالت با توجه به اندازه و جمعیتش، تعداد مشخصی رأی تعلق گرفت که به آن کالج الکترال یا مجمع گزینندگان می‌گویند و همین شیوه با کمی تعدیل امروز هم به کار می‌رود. در مجمع گزینندگان آن زمان ۷۲ گزینشگر وجود داشت اما فقط ۶۹ نفر رأی دادند.

آمریکا در سال ۱۷۸۹

هر گزینشگر دو رأی داشت (برای انتخاب رئیس‌جمهور و معاون او) و همهٔ ۶۹ نفر به جورج واشنگتن رأی دادند، قاطع‌ترین و یک‌دست‌ترین حمایت از یک نامزد در تاریخ انتخابات آمریکا.

۲. کاندید مرده

ویکتوریا وودهال، اولین زنی که نامزد ریاست جمهوری آمریکا شد

در انتخابات سال ۱۸۷۲ چند اتفاق برای اولین بار در تاریخ آمریکا روی دادند.

ویکتوریا وودهال اولین زنی بود که به عنوان نماینده حزب «حق برابر» نامزد ریاست‌جمهوری شد. همراه انتخاباتی او و کسی که برای معاونت در نظر گرفته بود، فردریک داگلاس، اولین آمریکایی آفریقایی‌تبار بود که برای چنین سمتی در نظر گرفته می‌شد.

فردریک داگلاس

وودهال و داگلاس تاریخ‌ساز بودند اما رأی چندانی نیاوردند. وودهال حتی حق نداشت به خودش رأی بدهد. متمم نوزدهم قانون اساسی که به زنان حق رای می‌داد تا سال ۱۹۲۰ در تمام ایالت‌های آمریکا تصویب نشده بود.

نامزد‌های اصلی آن دوره یولیسز گرانت از حزب جمهوری‌خواه و رقیبش هوراس گریلی بودند.

گرانت پیروز قاطع آن انتخابات بود، هم بیشتر رأی مردم را به دست آورد (از کل آرا) هم ۲۸۶ رأی کالج انتخاباتی را، در برابر ۶۶ رأی کالج به گریلی.

آمریکا در سال ۱۸۷۲

کمتر از یک ماه پس از انتخابات، پیش از آنکه کالج الکترال آرا را تائید کند، گریلی فوت کرد. او تنها نامزد انتخاباتی است که در دوران انتخابات فوت کرده است.

هوراس گریلی

با مرگ گریلی، او دیگر واجد شرایط رأی کالج انتخابات نبود و در نتیجه ۶۶ رأی او به نامزد دیگری رسید.

۳. کاندید زندانی

در انتخابات سال ۱۹۲۰، وارن هاردینگ نامزد جمهوری‌خواهان با اکثریت قاطع برنده شد.

این انتخابات اولین باری بود که زنان در ۴۸ ایالت حق رأی داشتند و مشارکت مردم از ۵/۱۸ میلیون نفر در چهار سال پیش از آن به ۲۶/۸ میلیون ‌نفر رسید.

در آن انتخابات اوژن دبز نامزد سوسیالیست کمی بیش از یک‌ میلیون رأی آورد که بیشترین رأی برای یک نامزد سوسیالیست است.

دبز در آرای عمومی سوم شد اما هیچ رأیی در کالج به دست نیاورد. ویژگی منحصر به فرد او این بود که تمام کارزار انتخاباتی خود را از داخل زندان هدایت کرد و پیش برد.

دو سال پیش از انتخابات، دبز در مخالفت با شرکت آمریکا در جنگ جهانی اول، یک سخنرانی ضد جنگ ایراد کرده بود.

اوژن دبز، در زندان

او به دلیل این سخنرانی دستگیر و با استناد به قانون ضدجاسوسی که انتقاد از دولت را ممنوع می‌کرد، به تشویش اذهان عمومی محکوم و زندانی شد اما به او قول دادند که در صورت موفقیت در انتخابات بخشوده می‌شود.

۴. «دیویی، ترومن را شکست داد»

در انتخابات سال ۱۹۴۸، هری ترومن رئیس‌جمهور وقت، در پی انتخاب بود. او معاون فرانکلین روزولت بود و سه سال پیش از آن، پس از درگذشت روزولت، جای او را به عنوان رئیس جمهور گرفته بود. دموکرات‌ها اما امیدی به پیروزی در انتخابات نداشتند.

رقیب جمهوری‌خواه ترومن، توماس دیویی شهردار وقت نیویورک، در همه نظر‌سنجی‌ها پیش بود.

در حالی که به نظر می‌رسید ترومن شانس کمی برای انتخاب‌شدن دارد، روزنامهٔ شیکاگو‌تریبون وقتی هنوز همهٔ آرا شمرده نشده بودند خبر پیروزی دیویی را چاپ کرد و تیتر زد: «دیویی، ترومن را شکست داد»، اما برخلاف آن درنهایت ترومن پیروز شد.

دو روز بعد، ترومن که در طول کارزار انتخاباتی بشدت هدف انتقادهای شیکاگو تریبون بود، پیروزی خود را با نشان دادن همان روزنامه جشن گرفت.

۵. انتخابات ۲۰۰۰

اَل گور و جورج بوش

یکی از نزدیک‌ترین رقابت‌ها در تاریخ انتخابات آمریکا در سال ۲۰۰۰ بود که جورج بوش پسر بر رقیب خود اَل ‌گور از حزب دموکرات‌ پیروز شد.

در حالی که فقط چند ایالت نتایج را اعلام کرده بودند، بوش ۲۴۶ رأی کالج الکترال را به دست آورده بود و اَل گور ۲۵۰ رأی و هر دو منتظر نتایج ایالت فلوریدا بودند که ۲۵ رأی الکترال داشت.

رسانه‌ها اَل گور را پیروز انتخابات اعلام کردند

ابتدا شبکه‌های خبری و رسانه‌ها با توجه به نظر‌سنجی‌ از کسانی که رأی داده بودند، اَل گور را برنده‌ٔ انتخابات فلوریدا اعلام کردند اما وقتی شمارش آرا شروع شد ناچار شدند تجدید‌نظر کنند. چند ساعت بعد ال گور تلفنی به جورج بوش تبریک گفت و شکست را پذیرفت اما کمی بعد که معلوم شد رأی فلوریدا نزدیکتر از آن است که برنده معلوم باشد، تبریکش را پس گرفت.

در بازشماری آرا، به نظر رسید بوش فقط حدود ۳۰۰ رأی بیشتر آورده باشد. این باعث شد هر دو طرف به اقدام حقوقی روی بیاورند، ال گور برای بازشماری مجدد و بوش برای ممانعت از آن و معرفی‌شدن به عنوان برندهٔ انتخابات.

پس از حدود یک ماه کشمکش حقوقی، بوش به عنوان پیروز ایالت فلوریدا اعلام و ال گور تسلیم شد. ۲۶۶ رأی کالج الکترال به ال گور در آن دوره، بیشترین رأی برای نامزدی است که برنده انتخابات نشده است.

کارشناسان هنوز تردید دارند که در بازشماری کامل و دستی آرای فلوریدا چه کسی برنده می‌شد اما پیروزی بوش آغاز دو دورهٔ ریاست‌جمهوری او بود./ BBC